Περί πελατειακών σχέσεων. Του Σταύρου Σταύρου

 


Όπως αναφέρει ο Μακιαβέλλι «η πολιτική είναι πεδίο σύγκρουσης μεταξύ ατόμων ή ομάδων για την κατάκτηση της εξουσίας»...

 

Ο σημαντικός αυτός στοχαστής διαχωρίζει την πολιτική από την ηθική και με βάση την προσωπική του εμπειρία, σημειώνει πως στην σκακιέρα της πολιτικής είναι σημαντικό οι «παίχτες» να παίζουν ακολουθώντας του κανόνες του παιχνιδιού. Και οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού δεν αποκλείουν, δυστυχώς, την χρήση αθέμιτων μέσων! Σημασία στην πολιτική, τονίζει ο Μακιαβέλλι, έχει η κατάκτηση και η διατήρηση της εξουσίας. Η ηθική, ως εκ των πραγμάτων, δεν συμβαδίζει με την εξουσία.

 Στην εποχή μας γινόμαστε συχνά μάρτυρες περιπτώσεων διαφθοράς, με τους πολίτες να εκτοξεύουν κατηγορίες εναντίον των πολιτικών για θέματα που συνδέονται με κατάχρηση εξουσίας και με σκάνδαλα που κάθε λίγο και λιγάκι συγκλονίζουν την κοινή γνώμη. Εάν θέλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς, από τη στιγμή που παραδεχόμαστε ότι η πολιτική είναι ένας αγώνας ισχύος,  ένα παιχνίδι εξουσίας, τα παρασιτικά αυτά φαινόμενα δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσουν. Είναι ωστόσο παρήγορο το γεγονός ότι ενίοτε η κοινωνία με πρωταγωνιστές ορισμένους αμόλυντους θεσμούς, αλλά και δημοσιογράφους, καταφέρνουν ν’ αποκαλύπτουν τα φαινόμενα αυτά και να τιμωρούν τους ενόχους.  Η πολιτική ιστορία μας δίνει αρκετά παραδείγματα όπου διεφθαρμένοι πολιτικοί οδηγήθηκαν σε παραίτηση (περίπτωση Νίξον για την υπόθεση Watergate) ή ακόμη και στη φυλακή (Μπερλουσκόνι, Σαρκοζί, Τσοχατζόπουλος) πληρώνοντας με τον τρόπο αυτό το τίμημα της κατάχρησης της εξουσίας. Η Κύπρος δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα. Είχαμε κι εδώ παρόμοια σκάνδαλα με τελευταίο αυτό με τα «χρυσά διαβατήρια» που ξέσπασε μετά το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ του Al Jazeera. Η αγανάκτηση και η πίεση που ασκήθηκε από τον κόσμο ήταν τόσο μεγάλη που στο τέλος ανάγκασε ορισμένους πολιτικούς, όχι όλους τους εμπλεκόμενους, σε παραίτηση.

Και ενώ η κοινή γνώμη είναι συγκλονισμένη από τα σκάνδαλα και τη διαφθορά, οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι στις επικείμενες εκλογές στον τόπο μας οι περισσότεροι ψηφοφόροι θα παραμείνουν προσκολλημένοι στα παραδοσιακά κόμματα. Θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για οξύμωρο σχήμα. Διότι δεν γίνεται από τη μια να φωνάζεις και ν’ αγανακτείς για τη διαπλοκή και τη διαφθορά των πολιτικών και την ίδια στιγμή, από την άλλη, να εμπιστεύεσαι την ψήφο σου στους ίδιους πολιτικούς και στα ίδια κόμματα….

Τι συμβαίνει και πώς εξηγείται η εν λόγω συμπεριφορά του Κύπριου ψηφοφόρου; Μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον με έντονη κομματική προσήλωση. Μέσω της οικογένειας μυηθήκαμε στις κομματικές καταβολές και παραδόσεις, τις έχουμε ενστερνιστεί  και τις ακολουθούμε πιστά, στοχεύοντας κατά κύριο λόγο στο προσωπικό όφελος. Προσφέρουμε την ψήφο μας και σαν αντίτιμο αναμένουμε από τον βουλευτή, όταν χρειαστούμε βοήθεια, να μας την προσφέρει προκειμένου να εξασφαλίσουμε μια θέση εργασίας, μια καλή μετάθεση ή οτιδήποτε άλλο ζητήσουμε. Ψήφος έναντι ικανοποίησης προσωπικών συμφερόντων. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε πελατειακές σχέσεις και στο βωμό του ιδιοτελούς συμφέροντος πουλάμε ουσιαστικά  την ψήφο μας.

Αν προσεγγίσουμε την όλη κατάσταση αντικειμενικά, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι  ψηφίζουμε και χτίζουμε το πολιτικό μας σύστημα με γνώμονα το δικό μας συμφέρον και όχι το κοινό καλό. Ψηφίζουμε έναν πολιτικό η ένα κόμμα, επειδή περιμένουμε ανταπόδοση, αντάλλαγμα. Πάνω σε αυτή την συναλλαγή στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό και τα ίδια τα κόμματα. Με άλλα λόγια στηρίζονται στις πελατειακές σχέσεις.

Όπως προανέφερα, ο Μακιαβέλλι διαχωρίζει την πολιτική από την ηθική και τονίζει πως οι πελατειακές σχέσεις εξυπηρετούν τον ηγεμόνα - ή στην περίπτωση μας τα κόμματα και τους πολιτικούς -. Επιπρόσθετα, ο Μακιαβέλλι αναφέρεται στην ανθρώπινη ψυχολογία, περνώντας με αρκετό γλαφυρό τρόπο το μήνυμα ότι ο χαρακτήρας των ανθρώπων παραμένει ο ίδιος, αφού πάντα επιδιώκουν τον πλούτο, τη δόξα και τα υλικά αγαθά.

Μπορεί η εικόνα αυτή ν’ αλλάξει; Είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, μονό μέσα από τη σωστή διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου από μικρή ηλικία, η κοινωνία μπορεί να καλλιεργήσει αξίες και να εμπεδώσει τη θέση ότι τα προσωπικά, ιδιοτελή συμφέροντα πρέπει να υποτάσσονται στο δημόσιο καλό. Απλά μαθήματα δημοκρατίας και πολιτικής δεοντολογίας. Πάντως, θεωρώ ότι η πρόσφατη απόφαση της Βουλής για περιορισμό των θητειών του Προέδρου και  άλλων αξιωματούχων του Κράτους μπορεί να συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή. Εξάλλου είναι πασιφανές ότι η παραμονή ενός πολιτικού, ενός ηγεμόνα στην καρέκλα της εξουσίας φθείρει τη δημοκρατία και από μόνη της δημιουργεί τις προϋποθέσεις διαφθοράς, διαπλοκής και πελατειακών σχέσεων με τους ψηφοφόρους.



Φωτογραφία της ημέρας

puppuupa

Γρανάδα, Ισπανία: Ψηφιακή οθόνη δείχνει θερμοκρασία 47°C καθώς η νότια ισπανική πόλη συνεχίζει να υποφέρει από το κύμα ακραίου καύσωνα. Anadolu/Getty Images

Ήξερες ότι...

Τον 10ο αιώνα, ο Μεγάλος Βεζίρης της Περσίας έπαιρνε όλη την προσωπική του βιβλιοθήκη (117.000 τόμοι) μαζί του, όπου κι αν πήγαινε. Μάλιστα, τους τόμους μετέφεραν καμήλες, οι οποίες είχαν εκπαιδευτεί προηγουμένως να βαδίζουν με... αλφαβητική σειρά!

Newsletter

Σήμερα


Παρασκευή
18
Ιουλίου
2025
Διεθνής Ημέρα Νέλσον Μαντέλα

Γιορτάζουν : Αιμιλιανός, Αιμιλιανή, Έμμυ, Αιμιλία, Αιμίλιος

1826
Στο χωριό Μεχμέταγα της Αρκαδίας 400 Αιγύπτιοι συγκρούονται με ελληνική δύναμη υπό τους Χατζημιχαλή Νταλιάνη, Νικηταρά, Γιατράκο και Πορτογάλο Φιλέλληνα Αλμέιδα. Μετά από σκληρό αγώνα οι Αιγύπτιοι τρέπονται σε φυγή, εγκαταλείποντας 200 νεκρούς.
1918
Παρουσιάζεται στην Αθήνα με σημαντική επιτυχία η οπερέτα Βαφτιστικός του Θεόφραστου Σακελλαρίδη
1996
Αεροπορική τραγωδία σημειώθηκε στα άνοιχτα του Ατλαντικού Ωκεανού όταν ένα αεροπλάνο τύπου 747-200 της TWA εξερράγη 15 λεπτά μετά την απογείωση του με προορισμό το Παρίσι. Νεκροί και οι 228 επιβαίνοντες.